Duidelijkheid is vriendelijk
‘Kritische feedback geven en ontvangen’, zei een student aan de Middenmanagement-opleiding onlangs tijdens één van de cursusdagen, ‘kan alleen als de groep veilig is’.
Wat is dat een ‘veilige groep’? Wat maakt een groep voor jou ‘veilig’ en hoe is dat eigenlijk voor mij? Wat doet het met de veiligheid als jij en ik gaan zitten wachten totdat het veilig is in de groep?
Brené Brown schrijft in haar nieuwe boek ‘Durf te leiden’[1] over psychologische veiligheid in groepen het volgende: ‘oordelen, ongevraagd advies geven, interrumperen en dingen die binnen de groep besproken zijn doorvertellen aan anderen, staan de veiligheid in de weg. Wat mensen binnen hun groep nodig hebben is bijna altijd: luisteren, nieuwsgierig blijven, eerlijk zijn en vertrouwen blijven houden.’
Voor mij persoonlijk geldt dat het ook veiligheid geeft als er verschillen van mening mogen bestaan in een groep, als ik anders mag denken dan de rest en nieuwsgierig kan zijn naar de ideeën van anderen. Als er over en weer open vragen worden gesteld en er constructief feedback wordt gegeven; het ontvangen van kritische feedback, vanuit een ik-boodschap, geeft mij het vertrouwen dat de ander het daadwerkelijk tegen mij durft te zeggen (en ook in de toekomst zal zeggen) als hij / zij een andere mening heeft of iets anders van mij had verwacht.
Duidelijkheid en helderheid over wederzijdse verwachtingen is dan ook een krachtig middel om de ‘veiligheid’ voor mij te bevorderen. Brown zegt daarover: ‘sparren met kwetsbaarheid is dan bijvoorbeeld als leidinggevende de vraag stellen aan je team: hoe ziet steun van mij eruit?’ en ‘wat hebben jullie nodig om je veilig te voelen en je open te stellen tijdens onze bijeenkomsten?’
Aan de andere kant kun je als leidinggevende ook veiligheid creëren met helder zijn over wat je wel en niet van je teamleden verwacht; vage doelen stellen en verwachtingen niet echt expliciteren en vervolgens teleurgesteld zijn omdat er niet uitkomt wat je verwacht had, maakt samenwerken juist ingewikkeld en ‘onveilig’.
Brown noemt dat: ‘Duidelijkheid is vriendelijk, onduidelijkheid is onvriendelijk.’
Ten slotte
Zeker weten hoe het zit (een monopolie op de waarheid) werkt veiligheid meestal niet in de hand, dus ik kan in dit blog wel schrijven wat de veiligheid voor mij bevordert, maar dat zegt nog niets over jou(w ideeën). Dus terug bij één van mijn startvragen: ‘wat maakt een groep voor jou veilig’ en ‘hoe wil en kun jij zelf bijdragen aan die veiligheid in een groep’?
[1] Brown, B. (2019). Durf te leiden. De kracht van kwetsbaarheid voor moedige leiders. Amsterdam: A.W. Bruna Uitgevers B.V.