1. Word je zelf weleens gegijzeld?
Heb je last van gedachten als: ‘Ik heb geen keuze’, ‘ik houd daar gewoon niet van’, ‘zo ben ik nou eenmaal’, ‘die ander maakt mij ongelukkig’, dan gijzel je jezelf daarmee.
Dit kan ook veroorzaakt worden door kleine gebeurtenissen in je dagelijks leven:
Je kind huilt als je naar je werk gaat, je voelt je daar schuldig over en de rest van de dag houd je een vervelend gevoel.
‘Negativity from powerlessness is poison to our mind’. Mensen kunnen hulpeloosheid aanleren als een terugkerend antwoord op moeilijkheden van allerlei soort. Door verbinding met andere mensen of met doelen aan te gaan kun je empowered worden. We hebben altijd een keuze in hoe we denken, voelen en handelen (vgl. Covey).
2. The mind’s eye
Onze hersenen zijn in eerste instantie geneigd om te kijken naar gevaar en mogelijke pijn; echter alles wat er gebeurt heeft een positieve en een negatieve kant en door ‘the mind’s eye’ kunnen we de focus verleggen op het positieve aspect (eigen keuze). Door het principe van de selffulfilling prophecy krijgen we dat resultaat waar we op focussen.
3. The bonding cycle
Om motivatie van onszelf en anderen te begrijpen is de ‘cyclus van verbinding’ een sterk middel; de cyclus bestaat uit verschillende stadia en als je vastzit in een bepaald stadium kan dat leiden tot jezelf (laten) gijzelen. In de cyclus van verbinding gaat het in de eerste plaats om bewustzijn. Hechting en verbinding (relatie) zijn essentiële componenten van een gelukkig en productief leven. Voor een leidinggevende is het van cruciaal dat hij ook verbinding kan brengen in organisaties.
Topteams met effectieve relaties / verbinding
- De leden willen erbij horen
- Emotioneel commitment aan de doelen
- Dialoog met wederzijds respect
- Creatief leiderschap
- Maximale zelfsturing
4. De kracht van een veilige basis
Een veilige basis geeft bescherming, comfort en energie. Niet alleen mensen maar ook, doelen, huisdieren, religie, volkeren etc. kunnen een veilige basis vormen. Een veilige basis kan je laten focussen op de positieve kant van zaken, situaties, mensen etc. Leiders in een organisatie moeten een veilige basis voor anderen zijn om een sfeer van vertrouwen in de organisatie op te bouwen.
5. De kunst van conflictmanagement
Conflicten zijn er altijd en overal, dat is de realiteit. Je kunt echter wel zelf bepalen hoe je met conflicten omgaat en je kunt ze ook tot een positieve ervaring ombuigen. Conflicten zijn oplosbaar, mits je de juiste graad van verbinding, samenwerking, betrokkenheid inzet en als je bereid bent om de prijs te betalen van dat wat je moet opgeven in het conflict.
- Maak een regel van “to put the fish on the table”, door spanningen, conflicten en problemen uit te spreken
- Ga uit van het principe dat je met iedereen overweg kan en dat verschillen van mening tot winst in de relatie kunnen leiden
- Teams die met conflicten kunnen omgaan, komen tot hogere prestaties of betere innovaties
6. Effectieve dialoog
Primaire blokkades voor een effectieve dialoog zijn:
- Passiviteit: terugtrekken en geen verantwoordelijkheid nemen
- Discounting: alles wat je zegt om jezelf of andere personen naar beneden te halen of elke uiting van respectloosheid
- Herdefiniëring: De focus van het gesprek verleggen om te vermijden dat lastige thema’s besproken worden. Het kan ook ingezet worden als een vorm van zelfverdediging
- Over-detaillering: de spreker geeft veel te veel details waarmee de anderen worden overladen. De clou wordt hiermee vaak versluierd of verborgen
Secondaire blokkades voor een effectieve dialoog zijn:
- Te rationeel zijn: warmte, emotie en relatie wordt vermeden, het gesprek verloopt klinisch en analytisch
- Te emotioneel zijn: emoties nemen in het gesprek de overhand, helder denken wordt geblokkeerd
- Over-generalisatie: er wordt in algemeenheden gesproken en over ‘wij vinden…’ Een klein probleem kan ook worden uitvergroot naar de hele organisatie
- Abstractie: het gesprek verloopt te filosofisch en abstract, los van de realiteit
- Geen directheid: om de hete brij heen draaien. Als je iets specifieks bedoelt of wenst, uit dat dan ook specifiek
- Gebrek aan eerlijkheid: de kaarten voor de borst houden, geen eerlijke antwoorden geven, verborgen agenda’s hanteren
Mogelijkheden om blokkades te verwijderen:
- Uitbannen van de ‘ja-maar’, klassiek geval van discounting en zeggen dat wat de ander heeft gezegd niet kan, klopt of relevant is. Stapelen of doorvragen zijn goede alternatieven.
- De 4-zinnen-regel: minder is meer in dialoog; per keer mag je 4 of minder zinnen zeggen. Mensen gaan beter nadenken over wat ze willen zeggen, wat de kern is.
Principes van de dialoog:
- Kwantiteit: Stem de hoeveelheid informatie in je bijdrage af op de anderen, op de context en op de situatie. Geef anderen de kans om te reageren of om vragen te stellen aan jou. Weet wanneer je moet stoppen met praten.
- Kwaliteit: Stel eisen aan duidelijkheid, relevantie, presentatie, waarheidsgehalte en informatief zijn van je bijdrage
- Relevantie: Zorg ervoor dat jouw bijdrages iets toevoegen, passend zijn bij de situatie en eerlijk zijn.
- Persoonlijke aanwezigheid: Vermijd versluiering en ambiguïteit, wees kort en ordelijk, gebruik je ogen, je lach, je lichaam, je emoties, je intellect en je authenticiteit.
- Beknoptheid: Denk aan de 4-zinnen-regel; korter maakt het vaak nog beter en effectiever
4 basale luistervaardigheden voor de dialoog zijn:
- Sensing: luisteren met je hele lichaam en gevoel en ook luisteren naar de boodschap en/of lichaamstaal van de ander
- Interpreteren: betekenis geven aan de boodschap die met woorden en met het lichaam wordt overgedragen
- Evalueren: als de boodschap is begrepen, bepaalt de ontvanger ook of hij het eens is met de zender
- Antwoorden: de luisteraar geeft verbale en non-verbale signalen dat de boodschap aankomt en dat hij nu klaar is om te reageren
Effectieve dialoog geeft mensen een goed gevoel en het leidt tot optimale resultaten en productiviteit. Dialoog is uitdagend en bevredigend, mits goed gevoerd. Het is samen op zoek gaan naar een grotere waarheid. Het is zoeken naar gezamenlijkheid, verbinding. Een goede dialoog gaat veel verder dan woorden en gaat ook om lichaamstaal, emoties, intellect.
Cruciaal in dialoog is het luisteren, waarbij er een diepgaand verschil is tussen passief en actief luisteren; bij actief luisteren doen we het uiterste om de ander te begrijpen en dat ook te laten blijken door bv samen te vatten of te parafraseren of door verhelderende vragen te stellen.